ТЭРБУМ МОД САН ШИНЖЛЭХ УХААНЫ ҮНДЭСЛЭЛТЭЙГЭЭР ОЙН МЕНЕЖМЕНТИЙГ ЦОГЦООР НЬ ХЭРЭГЖҮҮЛЖ БАЙНА
Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн санаачилга бүхий үндэсний хөдөлгөөнийг дэмжих зорилгоор Тэрбум Мод Сан байгуулагдаад хоёр жилийн нүүр үзэж байна. Энэхүү хугацаанд хандивлагч банкуудын санхүүжилтээр Монгол Улсын ойн салбарт багагүй хөрөнгө оруулалтыг оруулсаар байна. Хангайн болон говийн бүсүүдэд 3 сая гаруй мод тарьж түүний арчилгааг тогтмолжуулан ажиллаж байна. Ойн салбарт хаана санхүүжилт дутмаг байгаа, ямар төрлийн санхүүгийн бүтээгдэхүүнээр дэмжих боломжтойг нэн тэргүүнд тодорхойлох замаар, санд төвлөрч буй санхүүжилтийг оновчтой, зөв зохистой чиглүүлэхэд анхааран Олон улсын сангуудын жишгээр төслүүдээ сонгон шалгаруулан ажиллаж байна. Энэ талаар Тэрбум Мод Сангийн Гүйцэтгэх захирал Б.Баярмаа ярилцлаа.
-Бидний урилгыг хүлээн авч ярилцаж буй Танд баярлалаа. Ярилцлагынхаа эхэнд сангийнхаа талаар товч мэдээллийг манай уншигчдад өгөхгүй юу?
-Баярлалаа. Уур амьсгалын өөрчлөлт, цөлжилт, газрын доройтлыг бууруулах үндэсний хөдөлгөөнийг дэмжиж Монголбанкны бодлогын дэмжлэгээр арилжааны банкуудын хандиваар байгуулагдсан цагаасаа бид олон улсын сангуудын жишгээр нээлттэй, ил тод,
мэргэжлийн түвшинд үйл ажиллагаагаа явуулж ирлээ. Удирдах зөвлөл, Техникийн хороо, Зөвлөх хороо, Хяналтын хороонд бид ажлаа тайлагнан, өдөр тутмын үйл ажиллагаагаа ажлын алба тасралтгүйгээр явуулж байна. Ажлын албаныхан маань өөрсдийн
чиглэлээр мэргэшсэн, чадварлаг хамт олон байгаа. Байгуулагдсан цагаасаа үндсэн 3 чиглэлд буцалтгүй санхүүжилт олгож, арчилгаа, хамгаалалт, ургуулалтыг гурван жилд хариуцан ажиллаж байна. Тухайлбал, чиглэл 1-ийн хүрээнд улсын цэцэрлэг, сургууль, эмнэлэг,
асрамжийн газрын гадна талбайн ногоон байгууламж байгуулан ажиллаж байна. Энэ чиглэлийн төслүүд нь хүүхдүүд багаасаа байгальд ойр, мод зүлгийг хэрхэн тарьж арчлах, хамгаалах мэдлэгийг олохоос гадна экологийн хичээлийг сургуулийн орчинд бодитоор орох боломжтой болж байгаагаараа онцлог. Чиглэл 2 нь олон нийтийн оролцоонд суурилсан мод тарих, ойн нөхөн сэргээлт, ойжуулах. Монгол орны нийт газар нутгийн 8 хувь нь модтой түүний 67 хувь нь доройтсон байгааг нөхөн сэргээхэд хувь нэмрээ оруулж байгаа юм. Чиглэл 3 бол байгаль орчны талаар мэдлэг, мэдээллийг түгээхэд чиглэгдсэн. Манай төслүүдийн модны ургалтын хувь 90 хувиас дээш байдгаар бид ихэд бахархдаг. Одоогоор нийт 81 төслөөр 1,435 га газарт 3,067,545 ширхэг мод тариад байна.
–Энэ онд банкны салбарын 100 жилийн ой тохиож байгаа. Үүнтэй холбоотой танай сан ямар ажил хийснийг тань сонирхох гэсэн юм?
-Монгол Улсад банкны тогтолцоо үүсэж, бэхэжсэний 100-н жилийн ой, мөн Монгол Улсын ойн салбарын 100 жилийн ойн баяр нэгэн цаг үед тохиож байгаа нь завшаантай сайхан тохиол юм. Хоёр салбарынхаа энэхүү түүхэн ойн жилд зориулан манай сан Монголбанкны Ерөнхийлөгчийн санаачилгаар Монгол Улсын 21 аймагт банкны нэрэмжит төгөл байгууллаа. Банкны төгөл нь орон нутагт ногоон орчинг нэмэгдүүлж иргэдийн амьдрах орчинг таатай болгож байгаагаас гадна орон нутгийн экологийн орчинд
зохицсон мод бүхий төгөлүүд болж, өсөн ургаж байгаагаараа онцлог ажил боллоо.
-Та банкир мэргэжилтэй хүн. Ойн салбарт ажиллаж эхэлсэн нь ихэд анхаарал татаж байна?
-Тиймээ, банкны салбарт 25 жил тасралтгүй ажилласан банкны эдийн засагч хүний хувьд ойн салбарт ажиллаж эхэлсэн нь хувь хүний хувьд ихэд сонирхолтой, шинэ хуудас нээсэн сайхан ажил, өдөр ирэх тусам ойн салбарт гүн татагдаж аз жаргалтайгаар ажиллаж байна. Мод тарих нь шууд хүрз аваад нүх ухах ажил биш бөгөөд шинжлэх ухаанчаар зөв газар нь зөв модыг зөв аргачлалаар тарих ёстойг ойлгосон. Энэ ч үүднээс бид төслүүдээ сонгон шалгаруулахаас эхлээд тарих, арчлах, ургуулах бүхий л явцад мэргэжлийн хүнээс зөвлөгөө, чиглэл авч удирдаж ажиллаж байгаа. Энэ хугацаанд анхаарал татсан зүйл нь Монгол Улсын ойн салбарыг зөвхөн мод тарьснаараа шийдвэрлэж байгаа асуудал биш, ой модны арчилгаа, хамгаалалт, үрийн суулгац, мод үржүүлэг, усалгаа болон түүний нөөц,
цаашлаад модны нөөцийн зөв зохистой хэрэглээ түүнээс ирэх эдийн засгийн үр өгөөжийг нэмэгдүүлэхэд ойн салбарт илүү өргөн хүрээтэйгээр цогц бодлого менежментийн асуудлуудад интеграциар хандах нэн шаардлагатай байна.
-Танай сангийн цаашдын зорилтын талаар ярилцья.
-Бид Олон улсын ойн салбарын тэргүүн туршлагуудаас санаа авч эх орныхоо ойн салбарт шинжлэх ухааны үндэслэлтэйгээр ойн менежментийг хэрэгжүүлэн, дэлхийн ойн салбартай хөл нийлүүлэн алхахыг зорьж байна. Тэрбум Мод Сан зөвхөн мод тарьж суулгахад хөрөнгө оруулалтыг хязгаарлахгүй. Сангийн үйл ажиллагааг олон улсын жишигт нийцүүлэх, итгэлцлийг бий болгох зарчмаар олон улсаас санхүүжилт босгоход төвлөрч ажиллан, ойн салбарт оруулах хөрөнгө оруулалтын урсгалын нэмэгдүүлэх замаар тус салбарын
тулгамдаж буй асуудлуудыг цогцоор нь шийдвэрлэхийг зорин үйл ажиллагааныхаа цар хүрээг улам бүр тэлэн ажиллаж байна. Үр дүн нь, Монгол орны ойн салбарын илүү үр дүнтэй, тогтвортой хөгжлийг хангаад зогсохгүй Тэрбум Мод Сан бидний хүүхдүүдийн
үед зөвхөн ойн салбараар хязгаарлахгүй, байгаль хамгааллын томоохон төслийн санхүүжилтийг ярьдаг дэлхийд данстай сан болсон байхыг үгүйсгэхгүй. Энэ бол Тэрбум Мод Сангийн алсын хараа хэтийн зорилго юм. Байгаль эх дэлхийгээ ногоон болгох зөв зохистой
менежментийг хэрэгжүүлэн ажиллахдаа Тэрбум Мод Сан бие даасан хараат бус байдлаар, нээлттэйгээр хамтран ажиллахдаа үргэлж үүд хаалга маань нээлттэй байх болно.
