БҮЙЛС ТАРИХ УУ?
Монгол бүйлс нь Говь-Алтай ба Алашаагийн говиор уул толгодын хад чулуутай энгэр, сайрыг дагаж ургадаг бол бариулт бүйлс нь Хэнтий, Хангай, Монгол-Дагуур, Монгол-Алтайн уул толгодын хад чулуутай энгэр, судаг сайрын хажуу ёроол, хээрийн элс, түүний захаар тархан ургадаг.
Мөчир өргөсгүй, навч нь эсрэг өндгөн юмуу уртавтар зууван хэлбэртэй, 2-3 см урттай, навчны зах хурц хөөрөн шүдлэг цэцэг нь тод ягаан өнгөтэй, жимс нь жижиг ишинцэр дээр 4-8 мм голчтой. Улаан саарал холтос бүхий богиноссон хатгуур, өргөс бүхий мөчиртэй, хөрс хамгаалах ач холбогдолтой ургамал юм. Хавар навчлахаасаа өмнө цэцэглэдэг, цагаан, ягаан том цэцэгтэй, цэцэгтэй байх хугацаа нь 7-10 хоногоос хэтэрдэггүй.
УРГУУЛАХ АРГА, АРЧИЛГАА:
Үрээр сайн ургана. Үрийг 30-50 хоног эртжүүлэлт хийн, намар юмуу хавар тарьдаг. Нэг метр газарт 30-40 грамм үр орох бөгөөд нүхний гүн 3 хүртэл см байна.
Монгол бүйлс 1.5 метрээс 2 метр өндөр ургадаг. Говь нутагтаа үрээр ургахад сайн байдаг. Цаашдаа цэцэрлэгжүүлэлт, ойжуулах ажилд шууд үрээр тарих нь зүйтэй. Харин шилжүүлсэн суулгац нөхөн сэргэхдээ удаашралтай байдаг. Нэг наст бүйлс 15.2 см өндөр 0.2 мм диаметртэй, 3 настай нь 72.6 см өндөр 7.4 мм диаметртэй. Усалгаа тарилтын эхэн үед 7 хоногт 2 удаа бөгөөд жигд цухуйсан үед суваг шуудуугаар услана. Сийрүүлэлтийг хөрсний хэв шинжээс хамаарч янз бүр хийнэ.
